کم گوی و گزیده گوی چون دُر...

سخن گفتن ، در واقع نحوه ی استفاده از زبان و به کار گیری آن برای هم اندیشی و هم فکری و انتقال مفاهیم و پیام های درونی به مخاطب یا مخاطبان است .

همان طوری که برای درست نوشتن از آیین نگارش پیروی می کنیم ؛ برای درست سخن گفتن نیز باید از آیین و اصول سخنوری تبعیت کنیم .

آشنایی باآیین سخنوری نه تنها برای گویندگان و سخنرا نان حرفه ای و یا برای کسانی که برحسب شغل یا موقعیت اداری و اجتماعی خود اقتضا می کند در مجامع و محافل عمومی و نشست ها و هم آیش های مختلف سخنرانی کنند لازم و ضروری است ؛ بلکه برای افراد عادی نیز از این جهت که بتوانند در محاورات روزمره ی خود با دیگران دچار مشکل نشوند ؛خالی ازلطف نخواهد بود.

یکی از مهم ترین اصول این آیین خلاصه گویی (خلاصه و مفید) و پرهیز ازپرگویی و اطاله ی کلام است . بهترین سخنور  کسی است که با کم ترین سخن بیش ترین مفاهیم و پیام های درونی را به مخاطبان خود انتقال دهد و در کوتاه ترین مدت حرف خودرا به کرسی بنشاند .

حاشیه پردازی و به این شاخه و آن شاخه پریدن در جریان سخنرانی ، افزون بر این که رشته ی کلام را از دست سخنران خارج می سازد ،موجب خستگی ، دل زدگی ، و سردرگمی مخاطب یا شنونده می شود .

برخی از سخنرانان با این تصور که پرگویی و پرحرفی هنر است ؛ سخن خود را به درازا می کشند و طبعا با این کار از تاثیر سخن خود درمخاطب می کاهند .متاسفانه این عده در نشست ها و هم آیش های رسمی وجلسات عمومی بدون توجه به محدودیت زمان و فرصتی که برای سخنرانی آنان در نظر گرفته می شود ، تریبون را برای یک مدت طولانی در اختیار می گیرند و تا وقتی که خود خسته نشده اند به صحبت خود ادامه می دهند .

خارج شدن سخنران از موضوع سخنرانی و یا دستور جلسه یکی دیگر از مواردی است که اغلب سخنرانان در نشست ها و هم آیش های رسمی به آن مبادرت می ورزند و با این کار درمخاطب تاثیر منفی می گذارند .

هم چنین بیش تر سخنرانان قبل از پرداختن به اصل مطلب ، با بیان مقدمه ای نسبتا طولانی و اغلب غیرضرور و ذکر اسامی و القاب و عناوین و شرح پیشینه و کارنامه و شناسه ی این یا آن مسئول و شخصیت حاضر و غیر حاضر و تعارفات کلیشه ای و تکراری وتعریف و توصیف ومداهنه وچرب زبانی و ... دقایقی قابل توجه از وقت جلسه را می گیرند . گفتنی است که این قبیل مقدمه چینی ها و تعارفات عینا توسط سخنرانان بعدی نیز تکرار می شود .

بسیار دیده شده است که حضار ازپرگویی وحاشیه پردازی سخنران وخارج شدن وی از موضوع خسته و دل زده شده اند وبا ترک جلسه به قول معروف عطایش را به لقا یش بخشیده اند .

باید به این نکته ی مهم توجه داشته باشیم که اگر حتی یک موسیقی دل نشین وباب میل ما تکراری وکش دار باشد برای ما خوشایند نخواهد بود . لذا اگر می خواهیم سخن ما برای مخاطبان دل چسب و در عین حال تحسین بر انگیز و درنهایت مفید و مؤثر واقع گردد  ؛ باید ضمن رعایت زمان وپرهیزاز دراز گویی و پرحرفی از بیان  مطالب بی ربط و خارج شدن از موضوع  و دستور جلسه خودداری کنیم وبه یاد بیاوریم که (هرسخن جایی وهرنکته مکانی دارد) .