سخن گفتن ، در واقع نحوه ی استفاده از زبان و به کار گیری آن برای هم اندیشی و هم فکری و انتقال مفاهیم و پیام های درونی به مخاطب یا مخاطبان است .
همان طوری که برای درست نوشتن از آیین نگارش پیروی می کنیم ؛ برای درست سخن گفتن نیز باید از آیین و اصول سخنوری تبعیت کنیم .
آشنایی باآیین سخنوری نه تنها برای گویندگان و سخنرا نان حرفه ای و یا برای کسانی که برحسب شغل یا موقعیت اداری و اجتماعی خود اقتضا می کند در مجامع و محافل عمومی و نشست ها و هم آیش های مختلف سخنرانی کنند لازم و ضروری است ؛ بلکه برای افراد عادی نیز از این جهت که بتوانند در محاورات روزمره ی خود با دیگران دچار مشکل نشوند ؛خالی ازلطف نخواهد بود.
یکی از مهم ترین اصول این آیین خلاصه گویی (خلاصه و مفید) و پرهیز ازپرگویی و اطاله ی کلام است . بهترین سخنور کسی است که با کم ترین سخن بیش ترین مفاهیم و پیام های درونی را به مخاطبان خود انتقال دهد و در کوتاه ترین مدت حرف خودرا به کرسی بنشاند .
حاشیه پردازی و به این شاخه و آن شاخه پریدن در جریان سخنرانی ، افزون بر این که رشته ی کلام را از دست سخنران خارج می سازد ،موجب خستگی ، دل زدگی ، و سردرگمی مخاطب یا شنونده می شود .
برخی از سخنرانان با این تصور که پرگویی و پرحرفی هنر است ؛ سخن خود را به درازا می کشند و طبعا با این کار از تاثیر سخن خود درمخاطب می کاهند .متاسفانه این عده در نشست ها و هم آیش های رسمی وجلسات عمومی بدون توجه به محدودیت زمان و فرصتی که برای سخنرانی آنان در نظر گرفته می شود ، تریبون را برای یک مدت طولانی در اختیار می گیرند و تا وقتی که خود خسته نشده اند به صحبت خود ادامه می دهند .
خارج شدن سخنران از موضوع سخنرانی و یا دستور جلسه یکی دیگر از مواردی است که اغلب سخنرانان در نشست ها و هم آیش های رسمی به آن مبادرت می ورزند و با این کار درمخاطب تاثیر منفی می گذارند .
هم چنین بیش تر سخنرانان قبل از پرداختن به اصل مطلب ، با بیان مقدمه ای نسبتا طولانی و اغلب غیرضرور و ذکر اسامی و القاب و عناوین و شرح پیشینه و کارنامه و شناسه ی این یا آن مسئول و شخصیت حاضر و غیر حاضر و تعارفات کلیشه ای و تکراری وتعریف و توصیف ومداهنه وچرب زبانی و ... دقایقی قابل توجه از وقت جلسه را می گیرند . گفتنی است که این قبیل مقدمه چینی ها و تعارفات عینا توسط سخنرانان بعدی نیز تکرار می شود .
بسیار دیده شده است که حضار ازپرگویی وحاشیه پردازی سخنران وخارج شدن وی از موضوع خسته و دل زده شده اند وبا ترک جلسه به قول معروف عطایش را به لقا یش بخشیده اند .
باید به این نکته ی مهم توجه داشته باشیم که اگر حتی یک موسیقی دل نشین وباب میل ما تکراری وکش دار باشد برای ما خوشایند نخواهد بود . لذا اگر می خواهیم سخن ما برای مخاطبان دل چسب و در عین حال تحسین بر انگیز و درنهایت مفید و مؤثر واقع گردد ؛ باید ضمن رعایت زمان وپرهیزاز دراز گویی و پرحرفی از بیان مطالب بی ربط و خارج شدن از موضوع و دستور جلسه خودداری کنیم وبه یاد بیاوریم که (هرسخن جایی وهرنکته مکانی دارد) .
طی یادداشتی دریکی از شمارگان روزنامه ی رصد ، از تردد گستاخانه ی موتور سواران درپارک ها و مکان های عمومی و به خطر انداختن امنیت جانی و روانی خانواده هایی که برای دوری از هیاهوی دنیای ماشینی و آلودگی های صوتی و تنفسی ، ساعاتی از اوقات فراغت خودرا در این فضاها سپری می کنند ؛ به عنوان یک معضل بزرگ اجتماعی یاد کردم و با تأکید بر ضرورت برقراری امنیت اجتماعی در این مکان ها از مسئولان ذیربط خواستم : جلوگیری از ورود این عده به فضاهای مورد اشاره را دردستور کار خود قرار دهند .
درنهایت تأسف باید گفت : با وجود توضیح و تشریح پیامد های تداوم این وضعیت دراین یادداشت ، احدی از مسئولان به آن به اصطلاح تره خرد نکرد وگامی هرچند کوتاه در راستای رفع این معضل آزاردهنده و دردناک برنداشت .
بی توجهی و بی تفاوتی مسئو لان درقبال نقدها ، تحلیل ها و تذکراتی که اصحاب رسانه و نویسندگان ، درباره ی مسایل مختلف اجتماعی در سطح عمومی مطرح می کنند ؛ گویی دراین شهر نهادینه شده و هیچ مسئولی خودرا موظف و مکلف به پاسخ گویی نمی داند
لازم به ذکر است که تنها این مسأله و این موضوع نیست که مورد بی مهری و بی توجهی مسئولان قرار می گیرد ؛ بلکه به جرأت میتوان گفت که اکثریت قریب به اتفاق موضوعات و مسایل مطرح شده در مطبوعات به همین سرنوشت دچار شده و با وجود صرف وقت و انرژی قابل توجه برای تحلیل و توضیح آن ها به باد فراموشی سپرده می شوند و عاقبت سراز زباله دانی در می آورند .
توجه به این نکته حایز اهمیت است که مطبوعات به مثابه ی حلقه ی رابط در زنجیره ی ارتباطی مردم و مسئولان و زبان گویای مردم حق دارند ضمن انعکاس مشکلات مبتلا به جامعه و نیازها و خواسته های مشروع و منطقی مردم ، از مسئولان بخواهند دراسرع وقت به آن ها پاسخ دهند و درصورت مشاهده ی هرگونه تعلل و کوتاهی درپاسخ ، آنان را مورد بازخواست قرار دهند . لذا ازمسئولانی که صیانت ازحقوق شهروندان و ایجاد امنیت اجتماعی برای مردم جزُ وظایف ذاتی آنان محسوب می شود ؛ انتظار می رود : باعنایت به اهمیت موضوع مورد بحث و سایر موضوعاتی که در مطبوعات درج می شوند به آن ها نگاه مسئولانه داشته باشند و رفع فوری مشکلات مردم را در دستور کار خود قرار دهند .