همه ساله با فرا رسیدن فصل تابستان و تعطیلی مدارس و مراکز آموزش عالی ، مسأله ی اوقات فراغت میلیون ها نوجوان و جوان مدرسه ای و دانشگاهی ، به چالش فکری خانواده ها تبدیل می شود و مشکلاتی را برای اولیا و سرپرستان این قشر عظیم از جمعیت کشور فراهم می سازد .
فقدان یک برنامه ی جامع و فراگیر ، برای غنی سازی این ایّام و ناکافی بودن ظرفیت های لازم برای پاسخ گویی به سلایق و علایق متنوع اولیاء ، موجب می شود ، درصد قابل ملاحظه ای از خانواده ها جهت پر کردن اوقات فراغت فرزندان خود ، به مؤسسات ناشناخته ، بدون شناسنامه و چه بسا نا مطمئن در بخش خصوصی ، از جمله : آموزشگاه های به ظاهر علمی و هنری - باشگاه های ورزشی و سایر سرگرمی ها روی آورند و با وجود پرداخت شهریه های سنگین ،آن ها را در معرض انواع آفت ها و بدآموزی ها قرار دهند .
شمار دیگری از خانواده ها که از یک سو مؤسسات مورد اشاره را برای نام نویسی فرزندان خود صالح تشخیص نمی دهند و از دیگر سو برنامه های بخش دولتی ظرفیت پذیرش آن ها را ندارند ، فرزندان خود را به ناچار درطول مدت تعطیلات ، بدون هیچ گونه نظارت و کنترلی به حال خود رها می کنند ؛ تا وقت خود را در خیابان گردی ، دوست بازی ، موتورسیکلت سواری ، پارک نشینی ، قهوه خانه نشینی و بازی و تفریح در کوچه و محله سپری کنند ، که پیامدهای سوء این گونه ولنگاری ها بر همگان روشن است
گروه سومی هم هستند که تعطیلات تابستانی را بهترین فرصت برای استفاده و یا بهتر است بگوییم سوء استفاده از نیروی کار فرزندان خود می دانند و آن ها را در طول این مدت ، به اشکال مختلف ، از جمله : به کار گیری در مغازه ، باغ یا مزرعه ی خود و یا وادار کردن آن ها به انواع مشاغل ، مانند دست فروشی و ... مورد استفاده قرار می دهند .
اغلب جامعه شناسان و مربیان تربیتی بر این باورند که یکی از عمده ترین علل و عوامل بروز انحرافات و کج رفتاری های اجتماعی ، بویژه مصرف مواد مخدر و داروهای روان گردان در بین جوانان ، ناکافی بودن سرگرمی ها و تفریحات سالم و کنترل شده و عدم جامعیت برنامه های غنی سازی اوقات فراغت می باشد . آمارها نیز نشان دهنده ی این واقعیت است که این قبیل انحرافات در فصل تابستان ، بیش از فصولی است که دانش آموزان و دانشجویان درمدارس و دانشگاه ها مشغول تحصیلند . و اگر بتوانیم با تدوین و اجرای برنامه های متنوع ، گیرا و متناسب با روحیه ی گروه های مختلف سنی و سایر فاکتورها ، این قشر پر جمعیت و حساس جامعه را به این برنامه ها جذب کنیم ، آن ها را در مقابل بسیاری از ناهنجاری ها وسوء رفتارها بیمه کرده ایم .
با عنایت به این حقیقت که نسل جوان و نوجوان ، منشاء غلیان احساسات و هیجانات روحی بوده و به آسانی تحت تأثیر عوامل محیطی و اجتماعی قرار می گیرند ، بر والدین فرض است ، مراقب فرزندان خود بوده و ضمن کنترل دقیق رفتارها ، معاشرت ها و رفت و آمدهای آن ها ، خطرات ناشی از اوقات فراغت را بر ایشان به حداقل ممکن برسانند . بدیهی است که معاشرت ها ی ناسالم و دوستان ناباب از جمله عواملی هستند که می توانند ، گرایش جوانان را به انواع بدآموزی ها و کج رفتاری ها ، بویژه اعتیاد تسهیل کنند .
مسوولین و متولیان ذیربط نیز باید با استفاده از ظرفیت مساجد و مراکز شناخته شده ی فرهنگی ورزشی و هنری و همچنین تشکل ها و انجمن ها ی شناسنامه داری که در این زمینه ها فعالیت می کنند و تدوین برنامه های تفریحی و سرگرم کننده و در عین حال آموزنده و برگزاری همایش ها و مسابقات مختلف ورزشی - علمی و فرهنگی و تشکیل جلسات سخنرانی و پرسش و پاسخ و بحث و گفت و گو ، درباره ی مسایل و موضوعات مرتبط باجوانان و مشکلات اجتماعی - فرهنگی و دینی آن ها ، در راستای غنی سازی اوقات فراغت ، گام های مؤثری بردارند .
لازم به ذکر است که این قبیل برنامه ها را می توان با کمترین هزینه و زحمت و اغلب با بهره گیری از قابلیت های نوجوانان و جوانان مستعد و علاقه مند و جلب کمک های خیرین و خانواده های داوطلب تدوین و اجرا کرد . ناگفته نماند که فلسفه ی تعیین مقطعی از زمان به عنوان اوقات فراغت ، تجدید قوا و آمادگی جسمی و روحی برای شروع مجدد کار و فعالیت یا تحصیل است لذا باید برنامه های این اوقات ضمن بهره مندی از تنوع و گیرایی لازم ، متناسب با اهداف فوق پی ریزی شود ، تا افراد ذینفع بتوانند ، پس از سپری شدن اوقات فراغت از توانایی های جسمی و روحی برای ادامه ی کار یا تحصیل برخوردار باشند و با نیرو و نشاط بیشتری به فعالیت بپردازند .