گویی مراغه ، با وجود ظرفیت ها و پتانسیل های کم نظیرش در حوزه ی گردشگری و میراث فرهنگی و به رغم اشتهار و اهمیّت بسزایش در این حوزه ، محکوم است به اینکه در سایه ی بی برنامگی و بی عملی مسئولانش ، در محاق گمنامی و فراموشی فرو رود و از مزایای این سرمایه ها بهره کافی نصیبش نشود . شهری که می توانست ، با اندک توجه ، به قطب گردشگری و به تبع آن به یکی از توسعه یافته ترین شهرهای کشورمان تبدیل شود ، اینک در مقایسه ی با شهرهای همگون و همطراز خود ، نه تنها از یک توسعه ی اصولی و پایدار برخوردار نمی باشد ، بلکه از فرط بی تحرکی و سکون ، در فهرست شهرهای عقب مانده و محروم ، قرار گرفته است ...
در گزارشی که اینک از نظرتان می گذرد : بانگاهی هر چند گذرا به آثار و میراث های تاریخی - فرهنگی و جاذبه های طبیعی مراغه ، به علل و عواملی می پردازیم که از دیرباز موجب شده اند این شهر با وجود سرمایه های ارزنده اش ، در حوزه ی گردشگری ، نتواند در راستای شکوفایی این صنعت سودآور و جلب گردشگران داخلی و خارجی گام های مثبت و موثری بردارد . آثار و میراث ارزشمندی که اغلب از دوره ی ایلخانی به یادگار مانده اند ، سرمایه های مهمی برای این شهر محسوب می شوند که در صورت استفاده ی صحیح و اصولی از هر یک می توان از این رهگذر به درآمدهای سرشاری دست یافت .
از مهمترین آثار و ابنیه تاریخی مراغه ، می توان از : برج های کبود و مدور ( معروف به برج های دوقلو ) ، گنبد سرخ ، گنبد غفاریه ، معبد مهر ، حمام خواجه نصیر ، حمام پیر ، موزه ی سنگواره ها ، موزه ایلخانی ( با صدها اثر باستانی ) و از همه مهمتر ، رصد خانه ی مراغه ، با شهرت جهانیش نام برد . علاوه بر آثار فوق ، ده ها مسجد ، کاروانسرا و تپه ی باستانی ، در مراغه وجود دارند که هر یک در نوع خود ، از ارزش و اهمیت ویژه ای برخورداند . جاذبه های طبیعی مراغه نیز در نوع خود کم نظیر و بلکه بی نظیرند . وجود غار ( هامپوئیل ) ، چشمه های آب معدنی ، از جمله چشمه ی آب معدنی ( شورسو ) و ( گشایش ) و گستره ی عظیمی از باغات میوه و سردرختی و چشم اندازهای جذاب و زیبا ، این شهر را از سایر شهرهای کشورمان متمایز ساخته و به ارزش و اهمیت آن افزوده است .
همان طوری که در مقدمه ی این گزارش متذکر شدیم : مراغه با وجود ظرفیت ها و پتانسیل های کم نظیرش در حوزه ی گردشگری از یک توسعه اصولی و همه جانبه در این حوزه برخوردار نبوده و همواره نوعی بی تحرکی و رکود بر ارکان مختلف آن سایه افکنده است . فقدان یک اراده ی قوی و منسجم برای تدوین یک استراتژی راهبردی جهت ایجاد تحول اساسی در بخش های مختلف این حوزه ، موجب شده که این شهر نتواند بعنوان یک شهر توریستی به علاقمندان معرفی شود . بی توجهی مسئولان ذیربط به ایجاد زیر ساخت ها و پیش نیازها و ارائه ی خدمات لازم به گردشگران یکی از اصلی ترین عوامل بی رونقی در حوزه ی گردشگری است که باید در این زمینه اقدامات اساسی انجام گیرد .از جمله ی این زیرساخت ها می توان به ایجاد کمپ های اقامتی و تفریحی ، مهمانسراها و هتل های لوکس سالن های برگزاری همایش و نمایش و کنسرت موسیقی ، ایجاد موزه ی مردم شناسی و مراغه شناسی ، مرکزی برای معرفی و عرضه ی صنایع دستی ، مرمت و احیاء و حفظ آثار و ابنیه ی تارخی و محوطه سازی برای آن ها ، احداث رستوران ، غذاخوری و چایخانه ی سنتی ، ایجاد قایقرانی ، ماهیگیری و ورزش های آبی در دریاچه ی سد علویان ، نصب تله کابین بر فراز جاذبه های طبیعی مراغه ، اجرای طرح دهکده توریستی با تمام امکانات و ملزومات و زیبا سازی و مبلمان شهری و ایجاد فضای سبز و ... اشاره نمود . ضمناً لازم است به موازات این اقدامات نسبت به چاپ و انتشار عکس و پوستر از آثار و جاذبه های مراغه و تولید و پخش تیزرهای تلویزیونی از رسانه ملی و تداوم آن در مقاطع زمانی اقدام شود . لازم به ذکر است که یکی از عمده ترین عوامل رکود در ایجاد دگرگونی های اساسی دربخش های مختلف حوزه ی گردشگری بکارگیری نیروهای اغلب غیر متخصص در این بخش و ناتوانی آن ها در تدوین برنامه های اصولی برای جلب گردشگر می باشد .