آفت ها و آسیب های آیین های عزاداری سالارشهیدان (ع)

درآستانه  حلول ماه محرم، ماه تجلی ظلم ستیزی و حق طلبی و قیام علیه ظالمان و ستم پیشگان، ماه تقابل حق و باطل ، ماه پیروزی خون بر شمشیر و احیای فریضه  امر به معروف و نهی از منکر قرار گرفته ایم. درایام این ماه آیین های پاسداشت فداکاری های بزرگ مرد تاریخ اسلام ، حضرت اباعبداله الحسین (ع) در جای جای میهن اسلامی مان برگزار می شود و حسینیان درقالب هیئت ها و دستجات عزاداری در شهرها و روستاها به راه می افتند و ضمن ادای احترام به ساحت سالارشهیدان و سرور آزادگان جهان، با وی تجدید پیمان می کنند.
مراغه نیز که به شهر حسینی معروف است از این قاعده مستثنی نبوده و حسینیان این شهر برای ارج نهادن به اهداف و آرمان های متعالی آن امام همام، در این آیین ها شرکت می کنند.
فلسفه  برگزاری آیین های عزاداری سالار شهیدان در کلیت خود، بیان انگیزه و هدف قیام  امام حسین (ع) و هفتاد و دوتن از یاران با وفایش و تبیین و تشریح حماسه آفرینی ها و فداکاری های شهدای واقعه ی کربلااست؛ لذا هرگونه تفسیر تک بعدی از این حادثه و نادیده گرفتن ابعاد حماسی و افتخار آمیز آن، در جریان سوگواری ها موجب انحراف این آیین ها از مسیر اصلی خود و خدشه دار شدن این نهضت بزرگ تاریخی خواهد بود.
بزرگترین آفتی که آیین های محرم  را تهدید می کند:  بدعت گذاری ها ، تحریف ها، خرافه پردازی ها و حرکت های نسنجیده ای است که دانسته و ندانسته از برخی افراد سر می زند و تداوم این حرکت ها در طول زمان موجب می شود که واقعیت های اصیل حادثۀ کربلا  وارونه جلوه داده شود و ماهیت وهویت آن زیر سوال برود.                      
شماری از آیات و مراجع عظام، با تأکید بر ضرورت جلوگیری از این قبیل تحریف ها و خرافه پردازی ها ، مداحان ، مبلغان و دست اندرکارن برگزاری آیین های محرم را از ادامه  این روند،  برحذر داشته و آنان را به بیان انگیزه و هدف قیام عاشورا و درس هایی که این نهضت افتخارآمیز به ما می آموزد فراخوانده اند.
آیت الله مطهری رحمت الله علیه بخشی از کتاب حماسه های حسینی را به تحریفات در واقعه ی تاریخی کربلا ختصاص داده و می نویسد : «حادثه  عاشورا و تاریخچه  کربلا دو صفحه دارد؛  یک صفحۀ سفید و نورانی و یک صفحه  تاریک و سیاه...
وی در ادامه می نویسد:  «وقتی صفحه  سیاه این تاریخ را مطالعه می کنیم فقط جنایت و رثاء بشریت را می بینیم ؛  پس اگر بخواهیم شعر بگوییم باید بگوییم : فریاد العطش ز بیابان کربلا ـ زان تشنگان هنوز به عیوق می رسد؛  اما آیا تاریخچۀ کربلا فقط همین مصیبت است و چیز دیگری نیست ؟  اشتباه ما همین است. این تاریخچه یک صفحۀ دیگر هم دارد که قهرمان آن صفحه دیگر پسر معاویه ، پسر زیاد پسرسعد و شمر نیست؛  در آن جا قهرمان حسین است. درآن صفحه دیگر جنایت نیست ، تراژدی نیست؛  بلکه حماسه است ، افتخار و نورانیت است،  تجلی حقیقت و انسانیت است ، تجلی حق پرستی است ...»
آیت الله مطهری در ادامه  این بحث می افزاید:  «چرا حادثۀ کربلا را همیشه از نظر صفحۀ سیاهش مطالعه می کنیم؟!...چرا شعارهایی که به نام حسین بن علی (ع) می دهیم؟  و می نویسیم از صفحه تاریک عاشورا گرفته می شود؟ چرا ما صفحه نورانی این داستان را کمتر مطالعه می کنیم؟  در حالی که جنبه های حماسی این داستان صد برابر به جنبه های جنایی آن می چربد. پس باید اعتراف کنیم که یکی از جانی ها بر حسین بن علی (ع) ما هستیم که از این تاریخچه فقط یک صفحه اش را می خوانیم و صفحۀ دیگرش را نمی خوانیم .جانی های بر امام حسین آن هایی هستند که این تاریخچه را از نظر هدف منحرف کرده و می کنند...»
سایر آیات و مراجع عظام نیز هریک به نوبۀ خود از تداوم تحریف ها و خرافه پردازی ها در آیین های عزاداری و این که:  «اغلب مداحان با هدف تحریک احساسات مردم و اشک درآوردن از چشم آنان ، از توضیح و تبیین جنبه های حماسی و افتخار آمیز نهضت کربلا صرف نظر کرده و می کوشند از شهدای کربلا چهره ای صرفاً مظلوم  و رنج دیده ارائه دهند...»  اظهار تأسف می کنند.                
این مراجع با تأکید بر این که:  «در این آیین ها باید به بیان علت ها ، انگیزه ها و پیام های عاشورا پرداخت، اضافه می کنند: حادثه  عاشورا تجلی ظلم ستیزی ، حق طلبی و قیام علیه ظالمان است و باید این فرهنگ اصیل از نهضت امام حسین(ع) در بین مردم نهادینه شود.»
این گروه از علما با اشاره به این که:  «برخی مداحان و هیئت های حسینی سبک های جدیدی را برای عزاداری تعریف می کنند؛ می افزایند:  «این سبک ها موجب می شود شور حسینی، خود را از شعور حسینی جدا کند.»
آیات عظام همچنین  "با ابراز نگرانی از دولتی شدن عزاداری ها مردم را از گرایش به این جریانات برحذر می دارند و اضافه می کنند: باید پیام عاشورا را از دل عاشورا بیرون بکشیم و به عالم و آدم اعلام کنیم.»
این آیات ضمن تأکید برضرورت آموزش مداحان و شناسنامه دار کردن آنان می افزایند:  «این عده باید از سوی افراد ذی صلاح مورد آزمایش قرارگیرند ودرصورت قبولی برای آنان گواهینامه صادرشود...»
بدیهی است که اگر آیین های عزاداری با شناخت کافی از هدف قیام اباعبداله الحسین (ع) و در مسیر صحیح برگزار نشود ؛ نه تنها ارزشی نخواهد داشت بلکه موجب خواهد شد که این آیین ها روز به روز سیر قهقرایی به پیمایند و به درجه ای از انحراف و افتراق برسند که با فلسفه عزاداری ها فرسنگ ها فاصله داشته باشند.

افزون بر تحریف ها ، خرافه پردازی ها و بدعت گذاری ها در پروسه  آیین های عزاداری که می تواند صفحات تاریخ پرافتخار کربلا را مخدوش و مفهوم اصلی آن را تغییر دهد، حرکت ها و رفتارهای نا متعارفی است که گاهی در برگزاری این آیین ها به چشم می خورد؛ لذا شایسته است متولیان و دست اندرکاران هیئت های عزاداری و سایر مسئولان به ویژه اعضای محترم شورای فرهنگ عمومی ، تبلیغات اسلامی و نیروهای انتظامی از استمرار این حرکت ها که با روح قیام اباعبداله الحسین(ع) منافات داشته و درنوع خود،قابل چشم پوشی و سهل انگاری نیست، جلوگیری به عمل آورند.
کوبیدن بر طبل های بسیار بزرگی که سال به سال بزرگتر و حجیم تر می شوند و دمیدن در بلندگوها درساعاتی ازشبانه روز و در شرایطی که افراد سالخورده ، اطفال و بیماران به ویژه بیماران مبتلا به ضعف اعصاب در منازل و بیمارستان ها در حال استراحتند و نیاز به محیطی آرام و بی سرو صدا دارند از مصادیق بارز ایجاد مزاحمت بوده و با هیچ منطقی ولو ابراز عشق و علاقه به ساحت سالار شهیدان قابل توجیه نیست و این حرکت ها طبعاً باعث دلزدگی مردم از این آیین ها خواهد بود.
یکی دیگر از مزاحمت هایی که دستجات عزاداری برای مردم ایجاد می کنند ، ایجاد راه بندان درمعابر و گذرگاه ها و بستن راه به روی اتومبیل ها و حتی آمبولانس های حامل بیماران اورژانسی به ویژه درساعاتی از شبانه روز است که مردم برای رفتن برسرکارها ، تهیه  مایحتاج زندگی ، انجام اموراداری ، مراجعه به مراکز درمانی  و... مجبور به تردد دراین معابر هستند که باید گفت: این حرکت ها باهیچ عذر و بهانه ای حتی اظهار ارادت و عزاداری برای شهدای کربلا  قابل توجیه نبوده و حسینیان باید توجه داشته باشند که یکی از اهداف قیام اباعبدالله الحسین(ع) مقابله  با این قبیل مزاحمت ها و بی مبالاتی ها بوده است.
حرکت بسیارنا مرتب و آزاردهندۀ دستجات (شاه حسین  واحسین) از چند روز مانده به حلول ماه محرم و ایام عزاداری در
کوچه و خیابان، با کوبیدن به طبل ها و دمیدن درشیپورها و سر و صدای کتنرل نشده و ادامۀ آن تا پاسی از نیمه شب گذشته و در وقت استراحت مردم،  به ویژه بیماران و سالمندان و حرکت های نامناسب دیگری که گاهی از آنان سر می زند موجب رنجش مردم و ناراحتی شدید آنان می شود که به هیچ وجه هم سو با روح قیام اباعبدالله الحسین(ع) نیست        
ریختن ظروف یکبار مصرف و لفاف خوراکی ها در سطح معابر و خیابان ها و جوی ها و ایجاد آلودگی های زیست محیطی از نظر عرف و اخلاق و آموزه های دینی امری است نکوهیده و ناپسند و بلکه حرام که باید از تداوم آن جلوگیری شود.                                                  
توزیع  مقادیر معتنابهی مواد خوراکی و نوشیدنی و تنقلات در قالب نذورات آن هم در شرایط غیربهداشتی در میان مردم ، موجب حیف و میل این مواد در سطحی گسترده و تحمیل هزینه های کلان به اقتصاد کشور می شود که شایسته است پول این نذورات در صندوقی جمع آوری و به حساب مؤسسات خیریه واریز شود یا به اشخاص مستمندی که به این پول نیاز مبرم دارند پرداخت گردد.
ذبح قربانی پیش پای عزاداران در کف معابر و خیابان ها و در جلوی چشم مردم به ویژه اطفال و آلوده کردن معابر با خون حیوانات، امری است مشمئز کننده که بهتر است این عمل در محیط های بسته و با شرایط بهداشتی انجام گیرد و یا پول قربانی صرف امور خیریه شود.
صدمه زدن به اعضای بدن توسط برخی ازعزاداران با جسم سخت و گاهی زنجیرهای تیغ دار و جاری شدن خون از بدن، به بهانه  فداکاری و ابراز عشق و ارادت به ساحت اباعبداله الحسین (ع) امری است ناپسند و غیرمتعارف که باید حسینیان از ادامه  این عمل خودداری کنند؛  تا مبادا مورد سوء استفادۀ دشمنان دین قرار گیرد.
با افزایش هیئت ها و دستجات عزاداری در مراغه نوعی بی نظمی و آشفتگی درآیین های عزاداری به چشم می خورد که به هیچ وجه در خور شأن این آیین ها نیست . اندک بودن شمار سربازان برخی از دستجات عزاداری که گاهی به سختی از انگشتان دو دست تجاوز می کند ودر مجموع تعداد طبل ها و سنج ها و کتل ها و علم ها و بلندگوهای این دستجات از سربازان آن ها بیشتر است!  نشانه  تک روی و فقدان وحدت و انسجام در بین عزاداران بوده و می طلبد که این دستجات درهم ادغام و درکنارهم به عزاداری بپردازند. لازم به ذکر است که در بیشتر شهرها،  یک مکان وسیع و در عین حال بلامانع،  برای عزاداری سالار شهیدان تعریف شده و کلیه هیئت ها و دستجات به طور دسته جمعی در آن مکان ها عزاداری می کنند و بدین ترتیب از هرگونه بی نظمی و تفرقه  حسینیان و ایجاد مزاحمت برای شهروندان جلوگیری می شود...
و ده ها رفتار و حرکت ناموزون و نامتعارف دیگری که گاهی درجریان برگزاری آیین های عزاداری سالار شهیدان ازبرخی افراد سرمی زند که بازگویی همه  آن ها ازحوصله  این مقال خارج است.
با این امید که حسینیان و ارداتمندان سالار شهیدان (ع)  با درک عمیق فلسفۀ قیام اباعبداله الحسین (ع)  از اعمالی که ارزش ها و فضیلت های حادثه  تاریخی کربلا  را کم رنگ جلوه می دهند پرهیز کرده و ازنهادینه شدن این اعمال در آیین های عزاداری جلوگیری کنند. التماس دعا.